Araba&Oto Lastik Değişimi Ne Zaman Yapılmalı? Zorunlu Kış Lastiği Uygulaması Hangi Zamanlar Arası?
Lastik Değişimi Ne Zaman Yapılmalı?
Oto lastik değişimi ne zaman yapılmalı, araç sahipleri tarafından sıkça araştırılan bir sorudur. Lastikler, araçlar için çok önemli parçalardır. Oto lastik değiştirme zamanı, araç sahiplerinin dikkat etmesi gereken önemli unsurlar arasında yer alır.
Lastik bakımına özen göstermek ve zamanında yaptırmak gerekir. Ayrıca dönemine göre lastik kullanılmalıdır. Her motorlu araç için farklı lastik türü kullanılır. Bir araç için uygun olan lastik, başka bir araç için uygun olmayabilir. Araç sahipleri kendi aracına uygun tipte ve ölçüde lastik kullanmalıdır. Ayrıca lastikler, kış ve yaz kullanımına uygun olarak ikiye ayrılır.
Araç sahipleri için güvenli sürüş, en önemli unsurdur. Bunun içinde lastik yenileme konusu oldukça önemlidir. Ayrıca lastik değişimi, aracın performansı, yakıt tüketimi gibi konularda da çok etkilidir. Güvenli sürüş, yakıt tasarrufu, konforlu yolculuk ve daha iyi bir performans için lastik değişimi zamanlarına dikkat etmek gerekir.
Lastik Ömrü Ne Kadar?
Oto lastik değişim zamanı, lastik ömrü ile doğru orantılıdır. Lastik ömrü, genel olarak 5 yıldır. Fakat bu durum kullanıma bağlı olarak değişmektedir. Lastikler ne kadar fazla kullanılırsa o kadar çabuk yıpranır ve yenilenmeye ihtiyaç duyar. Aynı zamanda kullanılmayan lastiklerin de bir ömrü vardır. Çok iyi koşullarda saklanan ve kullanılmayan lastikler, en fazla 8 yıllık bir ömre sahiptir. Bu süreç sonunda lastiklerde sertleşmeler meydana gelir ve ilk kullanımdan itibaren lastik dağılarak, parçalanmaya başlar.
Oto lastik ömrü, aracın hangi yol koşullarında, hangi iklimde ve nasıl kullanıldığına bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu yüzden lastiklerin kilometre ömrü için bir zaman vermek doğru değildir. Kullanım süresinin çok sıcak havalarda, çok kötü yol koşullarında, yüksek süratlerde ve sürekli kullanıldığında, 1500 km'ye kadar düştüğü görülebilir. Örneğin ralli yarışlarında, lastiklerin birkaç defa değiştirildiğini görürüz. Tabi ki bunun akside mümkündür. Eğer araç, düzgün asfalt yollarda, yavaş ve yumuşak kullanılırsa, 40 bin ila 50 bin kilometre boyunca lastikler güvenli bir şekilde kullanılabilir. Kısaca kişinin kullanımı ve yol durumuna göre bu süre değişiklik gösterir.
Lastik Diş Derinliği
Lastiğin değişime ihtiyacı olup olmadığını anlamak için ilk başta lastiklerin diş derinliklerine bakılır. Genellikle 3 mm altındaki diş derinliğine sahip lastiklerin değişim zamanının geldiği anlaşılır. Diş derinliğinin yanı sıra, aşınma, yırtık, kesik gibi faktörler de varsa araç lastiğinin ömrü tükenmiş demektir. Bu durumlarda mutlaka oto lastik değişimi yapılmalıdır.
Yaz ve Kış Lastikleri Ne Zaman Değiştirilir?
Mevsim şartlarına uygun oto lastik kullanımı, sürüş güvenliği için en önemli konulardan biridir. Ayrıca yasal açıdan da bir zorunluluktur. Sadece yolcu ve yük taşımacılığı yapan araçlar için zorunlu kış lastiği uygulaması geçerlidir. Hava sıcaklığı 7 derecenin altına düştüğü zaman araçlara kış lastiği takılması yasal zorunluluktur. Yaz aylarında benzer bir kural geçerli değildir. Yaz aylarında kış lastiği takılması yasak değildir.
Kış lastiklerinin 1 kasım ile 1 nisan arasında takılması yasal bir zorunluluktur. Zorunlu kış lastiği uygulaması sadece yolcu ve yük araçları için geçerlidir. Fakat kış aylarında sıcaklığın düşmesi, yolların kayganlaşması ve yol tutuşunun azalması dolayısıyla kış koşullarına uygun üretilmiş lastiklerin kullanılması gerekir. Sürüş güvenliği için bu çok önemlidir. Ayrıca bazı illerde hava sıcaklığına bağlı olarak valilik kararıyla kış lastiği kullanılması zorunlu hale getirilebilir.
Yaz lastiklerinin yasal olarak 1 nisan itibari ile kullanılmaya başlanması gerekir. Araç sahiplerinin sürüş güvenliği açısından, yaz lastiklerinin takılması gerekir. Yaz lastikleri yıpranmaya karşı dirençlidir ve yakıt tüketimini düşürür. Ayrıca sıcak hava koşullarında ve uzun yolculuklarda yüksek performans sağlar.
Mevsime Uygun Lastik Kullanmanın Önemi
Bir aracın en önemli parçası olan oto lastik, mevsim koşullarına bağlı olarak değiştirilmelidir. Lastik üretici firmalar, yol şartları ve hava durumu gibi faktörleri dikkate alarak, farklı alan ya da kullanım durumlarına göre lastikleri özel olarak geliştirir. Lastiklerin malzemesi, üzerinde yer alan desenler ve dişlerin yapısı değişiklik gösterir.
Bu özellikler, farklı yol ve mevsimlerde araçların sürüş güvenliğini arttırır. Mevsim şartlarına uygun olmayan lastiklerin kullanılması durumunda karşılaşabilecek sorunlar şu şekilde sıralanır.
Mevsim şartlarına uygun oto lastik kullanımı, araçların yol tutuşunu arttırır. Özellikle viraj gibi alanlarda aracın yol hakimiyetini kaybetmemesine yardımcı olur.
Ortalama yakıt tüketiminde tasarruf sağlar.
Lastiklerin ömrünü uzatır ve verim artar.
Mevsim şartlarına uygun olmayan lastiklerin kullanımı, yasal diş derinlik sınırına daha hızlı ulaşılmasına sebep olur ve normalden daha kısa sürede yenilenmeye ihtiyaç duyar.
Oto Lastik Tamiri
Oto lastik yanlış kullanım, yol durumu, sürüş hızı ya da çevresel faktörlerden ötürü hasar görebilir. Lastiklerin beklenen performansı sunması, yüzeye sağlıklı bir şekilde tutunması ve özellikle de güvenli bir sürüş sağlaması için lastik bakımı ve tamiri çok önemlidir.
Lastiklerde delinme, yırtılma, sönme ya da farklı sorunlar her zaman olabilir. Her durumda lastik değişimi şart değildir. Çoğu zaman bakım ve tamir yaptırarak sorunu çözmek mümkündür. Bu tarz durumlarda mutlaka uzman yardımına başvurmak gerekir. Lastiklerin doğru bir şekilde bakımının yaptırılması ve tamir edilmesi, hayati öneme sahiptir.
Hasar almış oto lastik, janttan çıkarılarak iç kısmı incelenir. Hasarlı lastiğin kullanılması, iç kısımda çatlamalara sebep olur. Bu durumda lastik komple değiştirilmelidir. Oto lastik tamir ve bakımı, aksatılmaması gereken önemli bir konudur.
Oto Lastik Nasıl Korunur?
Lastikler, aracın yola tek temas noktası olduğundan, her zaman iyi koşulda olmaları gerekir. Lastikleri doğru bir şekilde kullanmak ve düzenli kontrol ettirmek, güvenli sürüş sağlar. Aynı zamanda lastiklerin kullanım ömrünü uzatır. Böylece daha az sıklıkta lastik değişimini mümkün hale getirir.
Oto lastik, birkaç basit tedbirle korunabilir. Bu sayede yakıttan tasarruf sağlanabilir. Bazı önemli bakım ipuçları şunlardır:
Lastiğin hava basıncını ve rot ayarını düzenli bir şekilde kontrol etmek gerekir. Yetersiz şişirilmiş lastikler, yakıt tüketimini arttıran en büyük sebeptir.
Lastiklerden birinin hasar görmesi, her zaman fark edilemez. Sorun yaşamamak için her yıl bir uzman tarafından muayene edilmelidir.
Lastiğin azami yük kapasitesini aşmak, lastiklerin aşırı ısınmasına sebep olabilir. Bu da lastiğin tahrip olması ile sonuçlanır. Bu yüzden yük endeksine bağlı yük kapasitesini aşmamak gerekir.
Yüksek hızda sürüşte, düşük hızda sürüşe göre lastiğin hasar görme ihtimali daha yüksektir. Ayrıca yüksek hızda araç kullanmak, ani hava kaybına ve hatta ani lastik patlamasına sebebiyet verebilir. Bu da aracın kontrolünün kaybedilmesine yol açar.
Lastiklerden biri hasar görürse, yedek lastik ile değiştirilmeli ve bir uzmana başvurulmalıdır.
Oto Lastik Fiyatları
Oto lastik fiyatları kullanım alanına, üzerindeki desen ve dişlerin yapısına göre farklılık gösterir. Binek bir aracın piyasadaki ortalama lastik fiyatları 200 TL ile 2000 TL arasındadır. Ayrıca lastik üretici firmalarının üretim teknolojisi ve kullandıkları hammadde miktarı da oto lastik fiyatlarında değişikliğe neden olur. Bunun yanı sıra lastik kalitesine göre farklı markaların fiyatları değişkendir. Çok kullanılan lastik ebatları, satıcılar arası rekabetten dolayı da uygun fiyatlarda bulunabilir.
1. Lastik Ömrü Kaç Yıldır?
Lastik ömrünün kaç yıl veya kaç kilometre olduğunu kesin olarak söylemek mümkün değildir fakat ortalama araç lastik ömrü 5 veya 10 yıl arasında değişmektedir.
Bir lastiğin ömrü ve kilometre performansı lastiğin tasarımı, sürücünün alışkanlıkları, iklim, yol koşulları, aracın ve lastiğin düzenli bakımı gibi faktörlere bağlıdır.
2. Yasal sınır
Lastik diş derinliğinin yasal sınırı 1,6 mm'dir. Yani bir lastiği en fazla 1,6 mm diş derinliğine inene kadar kullanabiliriz. Buna rağmen birçok lastik üreticisi lastiklerin diş derinliği 3 mm'ye indiğinde yenilenmesini tavsiye ederken, aslında günümüz teknolojilerinde diş derinliği yasal sınır olan 1,6 mm'ye inene kadar kullanılabilen lastikler üretilebiliyor.
Bu doğrultuda teknolojisine güvenen Michelin, ürettiği lastiklerin diş derinliğinin yasal sınıra inene kadar kullanılmasını öneriyor.
3. Lastik Ömrünün Bittiği Nasıl Anlaşılır?
Beş yıl veya daha fazla süre kullandığımız lastiklerimizin uzman bir servis tarafından yılda en az bir kez ayrıntılı bir şekilde kontrol edilmesi gerekir. Bu kontroller lastiğin fiziksel yapısı, aşınması, diş derinliği, yol tutuşu, fren performansı gibi rutin kontrolleri kapsamaktadır.
Sizi de ücretsiz lastik kontrolü için sizi en yakın Euromaster'a bekliyoruz.
4. Lastik Raf Ömrü
Lastiklerin raf ömrü üretim tarihinden itibaren on yıldır. Diyelim ki bir lastik üretim tarihinden itibaren onuncu yılını doldurdu fakat hala kullanılabilir durumda görünüyor ve hatta diş derinliği 1,6 mm'ye kadar aşınmamış durumda. Bu durumda bile maalesef on yıllık
süreyi tamamlayan lastiklerimizle vedalaşma ve lastiklerimizi yenileme vakti gelmiş demektir.
5. Lastik Kullanım Ömrü Nasıl Uzar?
Aslında bir lastiğin kullanım süresini uzatmak çok kolay. Burada ilk adım aracımıza, sürüş koşullarımıza, yaşadığımız iklime ve yol koşullarına uygun lastiği seçmek. Sonrasında ise tek yapmamız gereken lastiği doğru bir şekilde kullanmak. Peki bunu nasıl yapabiliriz?
Bunun için ilk işlem lastik basınç değerlerini araç üreticisinin tavsiyesine göre ayarlamak olacaktır. Bu değerler araç kullanım kılavuzu, sürücü kapısı veya yakıt deposu kapağında yer alır. Lastikler başka bir dış etken yoksa (supapta çatlak veya supap kapağında yırtık, lastikte patlak gibi) ayda ortalama 1 psi basınç kaybeder. Bu yüzden lastik basınçlarının ayda en az bir kez kontrol edilmesi ve araç üreticisinin tavsiye ettiği basınç değerinde şişirilmesi sürüş güvenliği ve yakıt tasarrufu yanında lastiklerimizin erken aşınmasını da önleyecektir. Lastiğimizin düzensiz aşınmasını önlemek için ise her 10 bin kilometrede bir veya yılda en az bir kez araç ön düzen ayarlarının kontrol edilmesi ve lastik rotasyonu işlemi tavsiye edilir. Son olarak da aracımızı yıkatırken, lastiğimizin kimyasal veya parlatıcılar ile temas etmemesine de dikkat etmeliyiz. Çünkü kimyasal ve parlatıcılar lastiğimizde çatlaklar oluşmasına neden olacaktır.
Peki lastik değişim zamanını belirleyen faktörler neler? Zamanın geldiğine nasıl karar vereceğiz?
Lastik değişim zamanı ile ilgili tüm merak edilenleri sizin için derledik. Keyifli okumalar.☺
Lastiklerin kullanım ömrü ile ilgili çeşitli kaynaklarda 4 yıldan 40 bin kilometreye kadar farklı farklı görüşler olmakla birlikte, lastiğin kullanım süresi aslında lastiğin maruz kaldığı saklama koşulları, tasarımı, sürücü alışkanlıkları, yol ve iklim koşulları gibi birçok faktöre bağlıdır. Bu yüzden lastik ömrü ile ilgili kesin bir şey söylemek mümkün değildir.
Lastiklerimizin değişim zamanına karar verebilmek için dikkat etmemiz gereken üç önemli unsur vardır:
Lastiğin yaşı
Lastiğin aşınma ve hasar durumu
Güvenlik
Lastik ne zaman yaşlanır?
Bir lastiğin ömrü maksimum 10 yıldır. Yani otomobil lastikleri üretim tarihinden itibaren en fazla 10 yıl kullanılabilir. Bunun yanında 5 yıl veya daha uzun süre kullandığımız lastikleri de yılda en az bir kez uzman bir serviste kontrol ettirmemiz gerekir.
Lastik aşınması:
En üstün teknolojiyle üretilen lastikler bile zamanla aşınır veya hasar görebilir. Lastiğimizde fiziksel hasar veya düzensiz aşınma yoksa bile, bir lastiği en fazla 1,6 mm diş derinliğine inene kadar kullanabiliriz. Buna rağmen birçok lastik üreticisi lastiklerin diş derinliği 3 mm'ye indiğinde yenilenmesini tavsiye ederken, aslında günümüz teknolojilerinde diş derinliği yasal sınır olan 1,6 mm'ye inene kadar kullanılabilen lastikler üretilebiliyor. Bu doğrultuda teknolojisine güvenen Michelin, ürettiği lastiklerin diş derinliğinin yasal sınıra inene kadar kullanılmasını öneriyor.
Michelin'in uzun ömürlü performans yaklaşımını anlattığımız içeriğimize buradan ulaşabilirsiniz.
Sürüş güvenliği
Aracımızın zeminle tek temas noktası olan lastikler, sürüş güvenliğimizin en önemli unsurlarından biridir. Lastiklerimizin diş derinlikleri yasal sınır olan 1,6 mm’ye henüz gelmemiş ve görünürde bir hasar yoksa bile aracın yol tutuşunda, direksiyon hakimiyetinde veya fren mesafesinde bir sorun hissederseniz, vakit kaybetmeden uzman bir serviste kontrol ettirmenizi tavsiye ederiz. Lastiklerinizi size en yakın Euromaster servis noktasında ücretsiz test ettirebilirsiniz.
Lastik ihmale gelmez!
Gerekli tüm kontrolleri yaptıktan sonra lastiklerinizin yenileme zamanının geldiğine karar verdiğinizde, hem ken
Zorlu hava koşullarında, araçların kaza yapmasının önüne geçmek amacıyla kullanılan kış lastiklerinin ne zaman takılacağı sürücüler tarafınan merak ediliyor.
KIŞ LASTİĞİ NE ZAMAN TAKILACAK?
Şehirler arası yük ve yolcu taşıyan ticari araçlarda zorunlu olan, özel araçlarda ise can ve mal güvenliğiyle sorunsuz seyahat için kullanılması gereken kış lastiği uygulaması yarın başlıyor. Buna göre, yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçlar her yıl 1 Aralık ile 1 Nisan tarihlerinde zorunlu olarak kış lastiği kullanacak.
Kurala uymayan araçların sürücülerine 846 lira ceza kesilecek. Kış lastiği takmama cezası, Hazine ve Maliye Bakanlığınca açıklanacak yeniden değerleme oranı çerçevesinde 1 Ocak 2022 itibarıyla güncellenecek.
Yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar dışındaki hususi araçlar için kış lastiği takma zorunluluğu bulunmamasına karşın can ve mal güvenliği açısından tüm araçlarda kış lastiği kullanılması önem taşıyor.
KIŞ LASTİĞİ HANGİ ARAÇLARDA ZORUNLU?
Kamyon, çekici, tanker, otobüs gibi büyük araçların tahrikli dingilleri (araçlarda şafta bağlı olup çekiş gücü sağlayan dingil) üzerindeki tüm lastikleri ile kamyonet, minibüs ve ticari otomobillerin araca monteli tüm lastiklerinin yanı sıra seyir esnasında değiştirilmek zorunda kalınan lastiklerin yerine takılacak lastiklerin de kış lastiği olması gereklidir.
SICAKLIK 7 DERECENİN ALTINA DÜŞTÜĞÜNDE KIŞ LASTİĞİNE GEÇİLMELİ
Hava sıcaklığı 7 derecenin altına düştüğü andan itibaren kış lastiğine geçilmesi gerekiyor. Kış lastikleri, 7 ila eksi 40 derece arasındaki sıcaklıklarda sertleşmeyi önleyen yumuşak bir bileşime ve karlı, buzlu yollarda tutunmayı artırıcı sırt desenlerine sahip bulunuyor.
Kış lastiği, soğuk havalarda yaz lastiğine oranla yüzde 50 daha iyi yol hakimiyeti sağlıyor, fren mesafesini de yüzde 50'ye kadar kısaltıyor.
Kış lastiği değiştirme ücreti 80 liradan başlıyor. Lastik oteli hizmeti kullanım ücreti, lastik değişimi de dahil 200-250 lirayı buluyor.
Otomobillerde kış lastiği fiyatlarının ebatlarına göre değişiklik gösteriyor. Türkiye'de en çok kullanılan ebat olan 205/55 R16 ölçüdeki kış lastikleri 400 ila 800 lira fiyat aralığında satışa sunuldu. Lastik sökme takma ücretleri, binek araçlar için 80-120 lira, SUV ve hafif ticari araçlar için 100-150 lira aralığında değişiyor.
Lastik oteli bedeli ise 4 lastik için ortalama 100-120 lira düzeyinde uygulanıyor. Birçok bayide, söküm takım ve lastik oteli hizmeti paket olarak veriliyor ve bu iki hizmet 200-250 liraya sağlanıyor.
Michelin'in Fransa'da bulunan Ladoux Ar-Ge merkezinde düzenlenen basın toplantısında lastiklerin kullanım süresi ile ilgili önemli bilgiler paylaşıldı ve Earnst&Young'ın konu ilgili araştırmasına yer verildi.
Araştırma sonuçlarına göre tüm dünya genelinde lastikler diş derinliği 1.6 mm'ye düşene kadar kullanılabiliyor. Ancak yanlış yönlendirmeler sonucu tüketiciler henüz bu alt yasal sınıra ulaşmadan lastiklerini değiştiriyor ve bu yüzde maddi kayıplara uğruyor.
MALİYET 6 MİLYAR EURO
Michelin adına araştırmayı gerçekleştiren Ernst& Young Direktörü Olivier Baboulet, Avrupa genelinde tüketicilerin yüzde 50'sinin lastiklerini henüz 3 mm diş kalınlığı varken değiştirdiğini ve bunun tüketicilere 6 milyar euroluk bir ek yük getirdiğini ifade etti. 1.6 mm beklenmeden 3 mm'de değiştirilen lastiklerin yılda 1 milyon tonluk hammadde israfı yarattığını belirten Baboulet, aynı zamanda yüzde 35 daha fazla atık üretimine neden olduğunun altını çizdi.
Baboulet, şöyle devam etti:
"Erken değiştirmeler nedeniyle dünyada yılda 400 milyon, Avrupa’da ise 128 milyon ek lastik kullanılıyor. Bu rakam 5 bin 700 hektar kauçuk ormanına eşit. Ayrıca yılda 9 milyon ton extra CO2 salınımına neden oluyor."
LASTİK KULLANILDIKÇA YAKIT TÜKETİMİ DÜŞÜYOR
Öte yandan Michelin'in Ladoux Ar-Ge merkezinde yer alan test pistinde düzenlenen atölye çalışmasında 24 farklı marka ve model lastikle yapılan test sonuçları da paylaşıldı, kullanılmış lastiklerin yakıt performansına ve fren mesafesine olumlu etkisine dikkat çekildi.
Lastiklerin kullanıldıkça daha iyi performans gösterdiğini ifade eden Michelin Kuru Zemin Ar-Ge Müdürü François Finck, aşınmış lastiklerin yeni lastiklere göre kuru zeminde daha kısa mesafede durduğunu söyledi.
Avrupa genelinde kazaların yüzde 70'inin kuru zeminde gerçekleştiğini anlatan Finck, tüm lastiklerin aşındıkça ‘silik’leştiğini ve bu zeminlerde yeni lastiğe oranla daha kısa mesafede durduklarını belirtti.
Finck, yakıt tüketimi ile ilgili olarak da diş derinliği azaldıkça aracın yakıt ekonomisinin iyileştiğini belirtti. Lastiklerin yakıt tüketimi üzerindeki etkisinin yüzde 20 seviyesinde olduğunu kaydeden Finck, yeni bir lastikle diş derinliği 2 mm'ye kadar aşınmış bir lastik arasında da yüzde 20'lik yakıt tüketimi farkı olduğunu vurguladı. Dolayısıyla aşınmış bir lastik, yeni bir lastiğe göre yüzde 4'e varan oranda yakıt tasarrufu sağlayabiliyor.
ERKEN DEĞİŞTİRİNCE EN YARARLI BÖLÜMÜ GİDİYOR
Lastiğin yasal sınırından önce değiştirilmesi halinde en yararlı ömrünün dörtte birinin kaybedileceği uyarısında bulunan Finck, "Bu da ortalama kullanımda araç başına her iki yılda bir ekstra lastik maliyetine denk gelir. Ayrıca yeni lastiğin gürültüsü kullanılmış lastiğe göre daha yüksektir" ifadesini kullandı.
AŞINMIŞ HALDEKİ PERFORMANSINDA DA BAKIN
Öte yandan Michelin'den yapılan yazılı açıklamada, kullanıcılara bir çağrıda bulunularak, lastik seçiminde sadece yeni durumdaki performansa değil, aşınmış haldeki performansa da bakılması gerektiği belirtildi.
Yüksek teknoloji kullanılan lastiklerin dış derinliğinin yasal sınıra inmeden değiştirilmesinin güvenliği artırmadığı vurgulanılan açıklamada, "Nasıl ki kirli bir ayakkabı sırf bu yüzden çöpe atılmazsa; güvenlik alarmı vermeyen bir lastik de ömrünü tamamlamadan değiştirilmemelidir. Lastikleri vaktinden önce değiştirmek, ürünün yararlı ömrünü kısaltır ve lastik değiştirme sıklığını artırır. Hem tüketiciler gereksiz alışveriş yapmış olur, hem de bu durum çevre üzerinde de olumsuz etkiye yol açar" denildi.
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
