IP Koruma Sınıfı Nedir? Seviyeleri Nelerdir? IP44 Ne Demektir?
Su Geçirmez IP Derecelendirmesi İçin Eksiksiz Kılavuz – IP44, IP54, IP55, IP65, IP66, IPX4, IPX5, IPX7
IP Koruma Sınıfları ve IP Kodları
Mekanik veya elektrikli ürünleri kullanılacakları ortama uygun olarak seçmemiz gerekmektedir. Kullanılacak ürünün tasarımı, kullanılacağı ortam koşullarına uygun değilse, o zaman ürünün arıza yapma olasılığı oldukça yüksektir. Bu yazıda ürünlerin çalışabileceği ortam şartlarını gösteren IP kodlarını, bu kodların anlamlarını ve kullanım alanlarını okuyabilirsiniz.
Elektrikli ya da mekanik olarak çalışan sistemlerde yer alan tüm ürünlerin tasarım çalışmaları; ürünün kullanılacağı ortam koşulları gözönüne alınarak yapılmaktadır. Bir ürünün dizayn aşamasında belirlenmiş olan çalışma koşullarının dışına çıkılarak kullanılması, ürün veya bağlı olduğu sistem üzerinde ağır zararlar verebilmektedir.
çoğu ürünün üzerinde yazan ve o ürünün hangi dış etkenlere karşı korumalı olduğunu belirten “IP” kısaltmasının sözlükte koruma sınıfı olarak iki farklı açılımı olsa da aslında her iki açılımda da aynı anlamla karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan ilki “Giriş Koruma Kodu” anlamına gelmekte olan “Ingress Protection Code” diğer anlamı ise “Uluslararası Koruma Kodu” anlamına gelen “International Protection Code” dur.
IP Koruma Sınıfı Nedir?
Bir nesnenin toz, kum ve kir gibi katı cisimlere ve sıvılara karşı sahip olduğu koruma ölçüsüne IP Koruma Sınıfı adı verilir.
Evrensel olarak nitelendirilebilen IP koruma kodları; merkezi Brüksel’ de bulunan CENELEC Avrupa Komisyonu (European Committee for Electromechanical Standardization) tarafından yayınlanan IEC-60529 nolu standartına göre belirlenmiş olup, tüm dünya tarafından kabul edilmiştir.
IP derecelendirmesi 2 ya da 3 basamaklı bir sayıdan oluşmaktadır; 3. basamak IEC 60529 da yer almadığı için çoğunlukla kullanılmamaktadır.
[attachment=64766]
IP Sınıflandırmasında Kullanılan Basamaklar ve Anlamları
1. Katı cisimlere karşı koruma
2. Sıvılara karşı koruma
3. Mekanik etkilerden koruma (IEC 60529’da standardında yer almadığı için çok sık kullanılmamaktadır)
IP44, IP54, IP55 veya benzerleri gibi üzerinde veya ambalajında işaret bulunan ürünlere rastlamış olabilirsiniz.Ama bunların ne anlama geldiğini biliyor musunuz?Bu, katı nesnelerin ve sıvıların izinsiz girişine karşı ürünün koruma seviyesini temsil eden uluslararası bir koddur.Bu yazıda IP'nin ne anlama geldiğini, bu kodun nasıl okunacağını ve ayrıca farklı koruma seviyelerini ayrıntılı olarak açıklayacağız.
IP Derecelendirme Denetleyicisi Ürününüzdeki IP derecesinin ne anlama geldiğini bilmek ister misiniz?Bu denetleyiciyi kullanın ve koruma seviyesini gösterecektir.
IP
IP00 derecesine sahip bir ürün, katı cisimlere ve sıvılara karşı korumalı değildir.
IP Derecelendirmesi ne anlama geliyor? IP Derecelendirmesi, üreticinin belirtmesi gereken bir kodu temsil eden Giriş Koruma Derecesi (Uluslararası Koruma İşareti olarak da bilinir) anlamına gelir, böylece müşteri, ürünün katı hal partiküllerinin veya sıvı partiküllerin izinsiz girişlerine karşı korunup korunmadığını bilir.Sayısal derecelendirme, insanların satın aldıkları ürünlere daha iyi bakmalarına ve bunları uygun koşullarda nasıl saklayacaklarını bilmelerine yardımcı olur.Çoğu elektronik üreticisi, ürünleriyle ilgili karmaşık ayrıntıları belirtir, ancak bir IP Derecelendirmesi, insanlar bu konuda bilgilendirilirse çok daha kolay anlaşılır.IP kodu, herkesin daha kaliteli ürünler satın almasına yardımcı olabilecek, jargon ve net olmayan özellikler tarafından yanıltılmadan şeffaf bir araçtır. Giriş Koruması, konumu ne olursa olsun herkesin kullanabileceği, dünya çapında tanınan standart bir derecelendirmedir.Bu elektroteknoloji standartları, sudan katı nesne korumasına kadar ürünün kasasının hangi özelliklere sahip olduğunu insanlara bildirmek için oluşturulmuştur.Kod şuna benzer: Giriş Korumasının kısa versiyonu, ardından iki rakam veya X harfi gelir. İlk rakam nesnenin katı nesnelere karşı direncini, ikincisi ise sıvılara karşı sunulan korumayı temsil eder.X harfi, ürünün ilgili kategori (katı veya sıvı) için test edilmediğini belirtir. Katı Nesne Koruması Bir elektronik ürünün katı hal nesnelerine karşı koruması, ürünün içindeki tehlikeli parçalara erişimi ifade eder.Sıralama 0'dan 6'ya kadar uzanır, burada 0 hiç koruma olmadığı anlamına gelir.Ürün 1'den 4'e kadar katı cisim korumasına sahipse, el ve parmaklardan küçük aletlere veya tellere kadar 1 mm'nin üzerindeki elemanlara karşı korumalıdır.Önerilen minimum koruma, bir IP3X standardıdır.Toz parçacıklarına karşı koruma için ürünün en az bir IP5X standardına sahip olması gerekir.Toz girişi elektronik açısından önemli bir hasar nedenidir, bu nedenle ürün tozlu yerlerde kullanılacaksa, garanti edilen maksimum koruma olan IP6X bir artı olmalıdır. Buna izinsiz giriş koruması da denir.Bir elektronik ürün için en uygun IP Derecesini seçmek çok önemlidir, çünkü bu, ürünün zamanla üründe hasara yol açabilecek şarjlı elektrik temasına karşı direncini etkiler.İnce polimerik filmlerle kaplanan elektronik bileşenler, tozlu ortam koşullarına çok daha uzun süre dayanır.
0- Koruma garantisi yok
1- 50 mm'nin üzerindeki katı cisimlere karşı garantili koruma (örn. eller).
2- 12,5 mm'nin üzerindeki katı cisimlere karşı garantili koruma (örneğin parmaklar).
3- 2,5 mm'den büyük katı nesnelere (örn. teller) karşı koruma sağlanır.
4- 1 mm'nin üzerindeki katı nesnelere karşı garantili koruma (örn. aletler ve küçük teller).
5- Ürünün normal çalışmasına engel olabilecek ancak tamamen toz geçirmez olmayan toz miktarına karşı korumalıdır.Katı nesnelere karşı tam koruma.
6- Tamamen toz geçirmez ve katı cisimlere karşı tam koruma.
Sıvı Giriş Koruması Aynı şey sıvılar için de geçerli.Sıvı Girişi Koruması, nem koruması olarak da bilinir ve değerler 0 ile 8 arasında bulunabilir. Giriş Koruma koduna yakın zamanda 9K daha eklenmiştir.Yukarıda bahsedilen durumda olduğu gibi 0, ürünün kasanın içine sıvı parçacıkların girmesine karşı hiçbir şekilde korunmadığı anlamına gelir.Su geçirmez ürünler, uzun süre su altında tutulduğunda mutlaka direnç göstermez.Düşük IP Dereceli bir ürüne zarar vermek için az miktarda suya maruz kalmak yeterlidir. IPX4, IPX5 ve hatta IPX7 gibi derecelendirmelere sahip ürünlerle karşılaşmış olabilirsiniz.Daha önce de belirtildiği gibi, ilk rakam katı nesne korumasını temsil eder, ancak çoğu zaman üreticiler ürünlerini toz girişi için test etmezler.Bu nedenle, ilk hanenin yerine yalnızca bir X eklenir. Ancak bu, ürünün toza karşı korunmadığı anlamına gelmez.Suya karşı oldukça iyi bir koruması varsa, toza karşı da korunması muhtemeldir. Son olarak 9K değeri, hangi yönden gelirse gelsin, buhar kullanılarak temizlenebilen ve yüksek basınçlı su jetlerinin etkilerini destekleyen ürünleri ifade eder.Daha önce de belirtildiği gibi, IPXX olarak listelenen bir ürün için, ürünlerin suya ve toza dayanıklı olup olmadığı konusunda herhangi bir test yapılmamıştır.XX derecesinin, ürünün hiç korunmadığı anlamına gelmediğini anlamak önemlidir.Elektronik cihazı özel koşullara sokmadan önce üretici ile iletişime geçmek ve her zaman kullanım kılavuzunu okumak zorunludur.
0- Koruma garantisi yok.
1- Dikey su damlalarına karşı koruma sağlanır.
2- Ürün normal konumundan 15°'ye kadar eğildiğinde dikey su damlalarına karşı koruma sağlanır.
3- 60°'ye kadar herhangi bir açıda doğrudan su püskürmesine karşı koruma sağlanır.
4- Her açıdan sıçrayan suya karşı koruma sağlanır.
5- Her açıdan bir nozul (6,3 mm) tarafından yansıtılan su jetlerine karşı koruma sağlanır.
6- Herhangi bir açıdan bir nozul (12,5 mm) tarafından yansıtılan güçlü su jetlerine karşı garantili koruma.
7- Maksimum 30 dakika boyunca 15 cm ile 1 metre arası derinlikte suya daldırmaya karşı koruma sağlanır.
8- 1 metreden fazla derinlikte uzun süreli suya daldırmaya karşı koruma sağlanır.
9K- Yüksek basınçlı su jetleri ve buharlı temizlemenin etkilerine karşı garantili koruma.
IP44 Ne Demektir?
IP44, banyonun bazı bölgelerinde kullanılması onaylanan bir aydınlatma türünü belirtir. IP kodu, Giriş Koruma Derecesi olarak da adlandırılan Uluslararası Koruma Derecelendirmesi anlamına gelir.
IP kodlama sistemi uluslararası IEC 60529 standardında tanımlanmıştır. IP kodları, elektrik muhafazalarına katı madde veya su girmesine karşı koruma derecesini belirtir. Kodlar her zaman IP harfleri artı iki rakamdan ve isteğe bağlı olarak başka bir harften oluşur. İlk sayı katılara karşı koruma derecesini belirtirken, ikinci sayı suya karşı koruma derecesini belirtir.
Ölçek ilk basamakta 0 (koruma yok) ile 6 (toz geçirmez) arasındadır. İkinci hane, 0'dan (korumasız) 8'e (1 metrenin üzerine daldırılabilir) gider. IP44 şu anlama gelir:
ilk basamak olarak 4: çoğu tel, vida, alet ve parmaklara karşı korumalı
ikinci hane olarak 4: muhafazayı herhangi bir yönden sıçrayan suya karşı korumalı
Banyo aydınlatmasına gelince, IP44 derecesi, aydınlatmanın banyo içinde veya duş kabini içinde olması dışında banyoda her yerde kullanılabileceği anlamına gelir. Bölge 0 da denilen bu alandaki aydınlatma IP67 veya tamamen suya batırılabilir olmalıdır. IP44 dereceli aydınlatma, zemin seviyesinden yaklaşık 2 1/2 metre başlayarak banyo veya duşun üzerinde kullanılabilir.
IP45 Ne Demektir?
IP45 derecesi, aydınlatmanın banyo içinde veya duş kabini içinde olması dışında banyoda her yerde kullanılabileceği anlamına gelir. Bölge 0 da denilen bu alandaki aydınlatma IP67 veya tamamen suya batırılabilir olmalıdır. IP45 dereceli aydınlatma, 1,0 mm. den büyük
katı cisimlere karşı korumalı ve Su püskürtmesine karşı korumalı demektir.
* IP 20 Toz olmayan kuru alanlarda
** IP 43 Açık nemli ve ıslak alanlarda
*** IP 44 Açık, nemli ve ıslak alanlarda
*** IP 65 Nemli ve ıslak alanlarda
Bazı Ortak IP Derecelendirmelerinin Anlamları
IP44 Ne Demektir?—— IP44 derecesine sahip bir ürün, 1 mm'den büyük katı cisimlere ve her yönden sıçrayan suya karşı korumalı olduğu anlamına gelir.
IP54 Ne Demektir?——IP54 derecesine sahip bir ürün, ürünün normal şekilde çalışmasını engelleyecek kadar toz girişine karşı korunur ancak toz geçirmez değildir.Ürün, herhangi bir açıdan katı cisimlere ve su sıçramalarına karşı tam korumalıdır.
IP55 Ne Demektir? —— IP55 dereceli bir ürün, ürünün normal çalışması için zararlı olabilecek toz girişine karşı korumalıdır ancak tamamen toz geçirmez değildir.Herhangi bir yönden bir nozul (6,3 mm) tarafından fırlatılan katı cisimlere ve su jetlerine karşı korumalıdır.
IP65 Ne Demektir?——Bir ürün üzerinde IP65 yazısı görürseniz, bu tamamen toz geçirmez ve katı cisimlere karşı korumalı olduğu anlamına gelir.Ayrıca, herhangi bir açıdan bir nozul (6,3 mm) tarafından yansıtılan su jetlerine karşı korumalıdır.
IP66 Ne Demektir?——IP66 derecesi, ürünün toza ve katı nesnelere karşı tamamen korunduğu anlamına gelir.Ayrıca ürün, herhangi bir yönden bir nozul (12,5mm) tarafından fırlatılan güçlü su jetlerine karşı korunmaktadır.
IPX4 Ne Demektir?——IPX4 dereceli bir ürün, herhangi bir açıdan su sıçramalarına karşı korunur.
IPX5 Ne Demektir?——IPX5 derecesine sahip bir ürün, herhangi bir yönden bir nozul (6,3 mm) tarafından yansıtılan su jetlerinden korunur.
IPX7 Ne Demektir?——IPX7 derecesi, ürünün 15 cm ile 1 m arasındaki derinlikte maksimum 30 dakika suya daldırılabileceği anlamına gelir.
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
